Jozef Klaćik

Jozef Klaćik je rođen 15. februara 1949. godine u Staroj Pazovi. Srednju školu za primenjene umetnosti završio je u Novom Sadu. 1969. i 1970. godine radio je kao tehnički urednik u izdavačkom preduzeću Obzor. Na Visoku školu likovnih umetnosti u Bratislavi odlazi 1971. godine i studira kod profesora V. Hložnika, prof. A. Brunovskog i prof. O. Dubaja, gde 1976. godine stiče zvanje magistra slikarstva. Na Akademiji umetnosti u Novom Sadu stekao je zvanje diplomirani slikar i profesor likovnog vaspitanja. Od završetka studija radio je kao likovni i grafički urednik u Obzoru i NIU Hlas ľudu u Novom Sadu do 1998. god. Kasnije radi na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, kao profesor na Katedri za grafiku.

Izlagao je radove na brojnim zajedničkim i samostalnim izložbama u bivšoj Jugoslaviji i u inostranstvu. Mnogobrojne multimedijalne akcije i likovne projekte realizovao je u zemlji i inostranstvu. Bavi se slikarstvom, grafikom, fotografijom i multimedijalnim izrazom, vizualnom poezijom, pesništvom.

Foto arhiv: Vladimir Valenćik

Prvu poetsku zbirku objavio je na srpskohrvatskom jeziku pod nazivom Impulsi mesa (Matica srpska, Novi Sad 1976) a tri sledeće na slovačkom, u obliku bibliofilije: Text soli žltka, Semeno po tom všetkom, Čierno – biele (Black – and – white), Anatómia labute (Obzor, Novi Sad, 1980).

Na studijskim putovanjima boravio je u Italiji, Španiji, Francuskoj, Holandiji, Belgiji, Nemačkoj, Švedskoj, Danskoj, Poljskoj, Austriji i Češkoj. Dobitnik je na desetine priznanja i nagrada u zemlji i inostranstvu, i član Udruženja likovnih umetnika Vojvodine i Srbije, Asocijacije slovačkih grafičara i Društva književnika Vojvodine.

Istorija likovne umetnosti 20. veka obeležena je preispitivanjem i rasapom istorijskih dostignuća umetnosti iz prethodnih perioda. Destrukcija mimetičkih formi, kvarenje umetničke slike kao dopadljive iluzije stvarnosti i povratak primarnim elementima likovnog stvaralaštva kao što su crta i boja, obeležili su stvaralaštvo mnogih umetnika u celom svetu, pre svega u drugoj polovini 20. veka. Od slovačkih likovnih umetnika u Srbiji u ovaj istorijski umetnički pokret, u potpunosti i nedvosmisleno, stvaralački i autentično, uključio se i akademski slikar Jozef Klaćik.

Foto arhiv: Vladimir Valenćik

Odmah nakon završetka studija umetnosti Jozef Klaćik je u svom stvaralaštvu dao prednost hiperrealističkom likovnom izrazu, ali je ubrzo otkrio stvaralački smisao u umetnosti elementarnih formi snažne ekpresije. U Klaćikovom minimalističkom likovnom izrazu primarnih struktura uočavaju se i mogući uticaji italijanske siromašne, odn. jednostavne umetnosti (arte povera) i drugih brojnih pravaca slične orijentacije, kao što je, na primer, postmodernističko ekspresivno slikarstvo, iako je njegovo umetničko delovanje nemoguće jednostavno ukalupiti bez izvesne rezerve.

Od sedamdesetih godina Jozef Klaćik kao slikar neguje neoekspresionističko, dakle postmodernističko slikarstvo (na platnu ili na papiru) nepravilnih oblika i bez okvira. U snažnoj ekspresiji oštro artikulisanih formi, na njegovim slikama zapažaju se primarni oblici kao što su trougao, kružnica ili elipsa. Ponekad – ali ipak ređe – one primarne oblike definiše i vrednostima u boji. Slike ove vrste možemo shvatiti kao sondažu vizualne suštine sveta, kao kakav povratak osnovi, početku, kao duhovno istančan povratak u Altamiru, primarnoj kreaciji. To je, zapravo, pokušaj iznalaženja arhetipova univerzuma, a ujedno i novih mogućih puteva.

Metalne skulpture Jozefa Klaćika, napravljene od debele žice, korespondiraju sa njegovom slikarskom delatnošću. Njihove forme su apstraktne i deluju kao slobodna igra zatvorene krive u prostoru. Strukture koje stvaraju možemo posmatrati sa svih strana, odozgo i odozdo, a ostavljaju utisak zatvorenih oblih mikrokosmosa. Slično kao i slike, mogu biti postavljene u prostoru, ali i na zidu.

Jozef Klaćik u svom likovnom stvaralaštvu apstraktne orijentacije relativizuje, dakle, tradicionalno, konvencionalno poimanje slika i skulptura, a destrukcijom koja je istovremeno konstrukcija tradicionalnih umetničkih konvencija, oslobađa nas predrasuda i otvara put likovnoj umetnosti kao novom načinu izražavanja u novom milenijumu.