Pavel Pop

Akademski grafičar Pavel Pop je rođen 1. decembra 1948. godine u Staroj Pazovi. U okviru svog likovnog stvaralaštva razvija koncept, koji je stručna kritika nazvala imaginativni realizam. Diplomirao je grafiku na Visokoj školi likovnih umetnosti u Bratislavi 1975. godine. Član Udruženja likovnih umetnika Vojvodine (ULUV) je postao 1977. godine. Kao bratislavski student izuzetnih umetnika Albina Brunovskog i Vincenta Hložnika izgradio je likovnu poetiku, koja je dominantna u okviru savremenog grafičkog stvaralaštva u Slovačkoj.

Pavel Pop svoje slobodne grafičke listove izrađene u dubokoj štampi (najčešće bakropisom) ispunjava virtuoznim crtačkim rukopisom starih majstora, kojim suvereno vlada i stvara nadvremenske, oniričke vizije smeštene u uzbudljivo, harmonično uzkovitlanom irealnom prostoru slike.

Popovi grafički listovi imaju savremeni, ali ujedno i tradicionalistički – što znači – postmoderni akcenat, razpoznajemo na njima stilske karakteristike manirizma, elemente neonadrealizma, ali čini nam se, da se u suštini radi o romantizirajućoj koncepciji, u kojoj je ipak najbitnija mašta. Osim toga evidentno je autorovo poznavanje i drugih umetničko-istorijskih pravaca. Na primer na grafičkim listovima sa bujnim formotvornim linijama opažamo barokni patos a na nekim licima renesansni ton.

Grafičko stvaralaštvo Pavla Popa se ne udaljava od figuralnog predstavljanja. Dominantni motiv njegovih slobodnih grafičkih listova je ženski akt, ili ženska figura, najčešće predstavljena fragmentarno. Prisustvo žene na Popovim grafikama možemo shvatiti u svetlu tradicionalne simbolike. Njegove savremene, ženske figure imaju izvestan mitski, iskonski tajanstveni izraz. Dakle žene – centralni motiv Popovog stvaralaštva – treba posmatrati u smislu večno ženskog, u smislu ženskog kosmičkog principa, prema kojem je usmerena naša čežnja za trancedentnim.

Žena je simbol nagonskih, iracionalnih sila i upravo zato, prema nekim misliocima, bliža je duši sveta i iskonskim silama kosmosa. Ženska lepota na Popovim grafikama izrasta na iskonskoj rodnosti žene, što znači, da i erotski sadržaj Popovih grafičkih listova treba shvatiti u tom iskonskom smislu.

Dakle na grafičkim listovima Pavla Popa najčešće se iz virtuozno razigrane linije rađaju fragmenti, tačno definisanih, plastično modeliranih oblika žena, čija je lepota po ukusu davno prošlih vremena. Ova činjenica potvrđuje konstataciju, da se Pavel Pop u svom stvaralaštvu često vraća u prošlost, preuzimajući u duhu postmodernih tendencija citate iz istorije umetnosti na nivou sadržaja ili izraza, tako da ih preuzima i inovaciono prilagođava svojim grafičkim kompozicijama.

Pavel Pop unosi inovacije i u kompoziciju svojih grafičkih listova. Likovnu naraciju istog sadržaja i likovno-grafičkog karaktera objašnjava separatno u kvadratima ili pravougaonicima, koji su u uzajamnim odnosima. Ovde se u stvari radi o umnožavanju mogućnosti, simultanog predstavljanja više vremensko-prostornih nivoa radnje. Korišćenje osnovnih geometrijskih oblika, kao što su krug – znak večnosti i neba, trougao – znak predstavljajući sferu duha i kvadrat – znak zemlje i prirode, treba shvatiti kao dopunsku komponentu skrivenih značenja i alegorijsko-asocijativnih odnosa predstavljenog.

Njegov virtuozni crtački rukopis u potpunosti dolazi do izražaja i kod njegovog ciklusa crteža tušom inspirisanih i nazvanih po grafikama Franciska de Goje – Desastres de la guerra.

Gojini fantastični, ali pre svega humanistički antiratni umetnički iskazi, kao tema i izazov su dobili novu savremenu reinterpretaciju i preoblikovanje u duhu Popove poetike imaginativnog realizma na 17. crteža.

Popove izuzetne crtačke sposobnosti mu omogućuju bogato predstavljanje njegovog unutrašnjeg sveta. Estetizovani nemir njegovih grafičkih listova po pravilu proizvede harmoničnu lepotu i tajanstvenu harmoniju figuralnog sa nefiguralnim i realnog sa irealnim.

Slike Pavla Popa izgleda da su nastale, kao posledica 20. veka – razdoblja razbijanja atoma. To su slike praska i raspada, tako da izuzetno korespondiraju sa duhom vremena u kojem su nastajale. Velika platna Pavla Popa su najčešće pokrivena neutralnim ili hladnim bojama pozadine slike, na kojoj se zahvaljujući korišćenju intenzivnih živih boja u sredini slike dešava buran proces raspada ili rađanja. (Rađanje i raspad u svojoj suštini i u njihovom vizualnom izrazu su u stvari vrlo bliski). Slike Pavla Popa su nastajale širokim dinamičnim pokretom četke sa brojnim blagim tonovima pojedinih boja a u okviru umetničkog svrstavanja spadaju u bogatu tradiciju apstraktnog ekspresionizma. Izuzetak su samo pojedine slike, na kojima se pojavljuje figura, ili primeri iz Popovog „klasičnog” portretnog stvaralaštva.

Pavel Pop – grafičar virtuoznog crtačkog rukopisa je dakle i izuzetan slikar.

Najnovije – tokom 2008. godine – Pavel Pop se posvetio ciklusu crteža-portreta, posvećenim najvećim svetskim likovnim umetnicima i njihovim najpoznatijim likovnim delima.