Martin Kizur

Akademski slikar Martin Kizur rođen je 1. februara 1957. godine u Kovačici. Završio je grafiku na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu u klasi B. Karanovića 1981. godine. U Beogradu je završio i postdiplomske studije 1985. godine. Kao izuzetan student bio je laureat Nagrade za crtež Fakulteta likovnih umetnosti i Univerzitetske nagrade Univerziteta umetnosti u Beogradu. Nakon povratka u rodno mesto radio je kao likovni pedagog u Gimnaziji Mihajlo Pupin i kao kustos u Galeriji naivne umetnosti, za koju je izradio i zaštitni znak. 1979. i 1980. godine ostvario je studijska putovanja u Francusku, Italiju, Nemačku, Dansku, Belgiju, Mađarsku i Slovačku. Bavio se i ilustracijom. Ilustracije je radio za časopis za decu Pionieri, odn. Zornička. Njegovi grafički listovi se od 1989. godine nalaze i u stalnoj ekspoziciji savremene slovačke likovne umetnosti u Srbiji u Galeriji K. M. Lehotskog u petrovačkoj Gimnaziji.

U novembru 1991. godine Martin Kizur se sa porodicom (supruga Miluška i sin Karl) odselio u Australiju. U Melburnu je pronašao novi dom i nastavio sa studijama novih umetničkih tehnologija. 1993. godine na Royal Melbourne Institut of Technology završio je studije kompjuterskog grafičkog dizajna. Uključio se u umetnički život Australije i postao član Udruženja likovnih umetnika Australije. Počeo je da izlaže radove i na zajedničkim izložbama, a već 1992. godine imao je prvu samostalnu izložbu u Australiji – u Gabriel Gallery u Melburnu. Bila je to njegova deveta samostalna izložba – posle osam u Jugoslaviji (Kovačica – 3, Beograd – 3, Skoplje – 1, Bački Petrovac – 1). Desetu i jedanaestu samostalnu izložbu realizovao je takođe u Melburnu 1997. godine u Kingstron Arts Centre, Moorabbin i u Spencer Fine Art, Patterson Lakes. Martin Kizur se 1998. godine sa porodicom preselio iz Viktorije u tropski pojas na North Qeensland u grad Tovnsvil, gde ima svoj studio i predaje grafički dizajn i multimedije na James Cook University. Njegovu galeriju na internetu možete posetiti na: www.ozemail-.com.au/-kizur/martin. Iako živi i radi na najudaljenijem kontinentu, redovno učestvuje na Bienalu slovačkih likovnih umetnika u Jugoslaviji, odn. Srbiji, koje od 1991. god. organizuje Galerija Zuzke Medveđove u Bačkom Petrovcu.  

Likovno stvaralaštvo Martina Kizura možemo podeliti na dva, odnosno tri perioda, uglavnom na period pre odlaska u Australiju i posle njegovog odlaska. Prvi period je prevashodno obeležen grafičkim stvaralaštvom tehnikama visoke štampe i njegovim racionalno-konstruktivističkim pristupom likovnom stvaralaštvu. Postmodernističkim postupkom Martin Kizur je u svom stvaralaštvu spajao likovna iskustva sintetičkog kubizma s jedne strane i dostignuća apstraktnog ekspresionizma sa druge. Osamdesetih godina Martin Kizur je stvarao apstraktne kompozicije geometrijski izgrađenih formi, obogaćenih igrom apstraktnih oblika koji se spajaju i prepliću i tipografskih znakova. Na najstarijim grafičkim listovima geometrijsku strukturu tj. kompoziciju gradio je tako što je naglasio samo određeni karakteristični deo predmeta i spajao ga sa drugim u novu celinu. Rezultat je po pravilu bio apstraktan. Slobodni grafički listovi, ali i slike u ulju iz ovog perioda su nam otkrivali tipičnu ikonografiju za kolaž tehniku. Kizurove grafike i slike u ulju iz ovog razdoblja bile su ispunjene postojanim i skladnim kompozicijama čistih i jasno definisanih površina u boji. Potpuna ukomponovanost svakog detalja u celinu svedočila je o neumesnosti bilo kakve improvizacije u njegovom stvaralaštvu.

Drugi period u likovnom stvaralaštvu Martina Kizura, koji možemo nazvati i australijskim, obeležen je izvesnim promenama u njegovoj likovnoj poetici. Struktura slike ostaje doduše ista, ali je kolorit njegovih slika jači i izražajniji, očigledno pod uticajem novih boja, koje je otkrio pod australijskim suncem. Ovaj period je obeležen i povećanim interesovanjem za novu likovnu tehniku – kompjutersku grafiku i grafički dizajn. Povrh toga, Martin Kizur mnogo više slika, i to akrilnim bojama, koje su mu nakon preseljenja u Tovnsvil postale osnovna slikarska tehnika.

U vreme Kizurovog boravka u Australiji očito se naslućuje zasebno razdoblje od 1998. godine, posle njegove selidbe u tropski pojas i večito leto. U Tovnsvilu kao da je ponovo otkrio prirodu i more, te počinje da napušta svoju kolažnu kompoziciju slika, odgonetajući nove prirodne oblike i nov kolorit, i dajući im prednost. U poslednje vreme, opet se javlja njegova izvorna likovna poetika, obogaćena novim iskustvom.