Ličnosti slovačke vizuelne umetnosti

Pavel Hajko

naivni slikar
Pavel Hajko
( 1952 )

Rođen je 1952. godine u Kovačici. Godine 1970. završio je srednju zanatsku školu stolarske struke. Njegov talenat uočio je Martin Jonaš kome je Hajko još kao đak nosio prve slike. Kontinuirano se bavi slikarstvom od 1973. godine. Prvi put je nastupio 1974. godine na zajedničkoj izložbi slikara Kovačice.

Već na samom početku rada uspeo je da izgradi originalni stil i likovni izraz skrenuvši na sebe pažnju javnosti delima koja se razlikuju od dela dotadašnjih narodnih umetnika Kovačice. Mnoge kompozicije su zasnovane na scenama verno prenetim iz života („Borba petlova“, Ljubomorna žena“), ali ima i maštovitih, šarolikih bajki.

Glavni motiv od 1975. godine, Hajku je petao. Stvorio je pravi mit o petlu kao simbolu lepote, života i smrti, ljubavi i borbe. Petao je ptica noći i ptica dana, ptica tame, ali i svetla. Najpre je slikao borbe između petla i lisice, čime je davao metaforičan prikaz između dobra i zla. S jedne strane veličanstveni petao kao simbol života, a sa druge isto tako raskošna lisica koja petlu donosi smrt.

Godine 1981. primljen je u Udruženje kovačičkih slikara naive. Kloneći se uhodanih staza, slikao je različite teme, ali gotovo svuda dominantan motiv ostaje petao. On je svuda: na krovu i mesecu, na sankama i golom ženskom telu.

Ono što je karakteristično za Hajkovo stvaralaštvo jeste erotski naboj koji nije karakterističan za patrijalhalnu zajednicu kakva je Kovačica. Erotičnih motiva je bilo i u ranijem stvaralaštvu Kovačičana, ali tek sporadično i u nagoveštaju. To je osetljiva tema koju su sputavale etičke i verske norme života na selu. Njegovi petlovi izražavaju plodnost i polni nagon, vrat im je falusoidan čime izražava muški princip. Ženski princip simbolizuju bundeve, ali i drugi, pomalo neočekivani predmeti. Čak je i priroda poprimilazavodljive obline ženskog tela, stvarajući zanimljivu vezu između žene i muškarčeve druge „ljubavnice“ - zemlje.