Kompozitor, pedagog, autor prve slovačke opere

Vilijam Figuš Bistri je rođen 1875. godine u Banskoj Bistrici. Bio je poznat muzički kompozitor i jedan od prvih stručnjaka u oblasti slovačke narodne muzike. Autor je prve slovačke opere Đetvan. Muzički stručnjaci ga smatraju za predstavnika nove slovačke muzičke umetnosti. Od 1903. do 1907. godine radio je kao učitelj u Padini.

Pohađao je gimnaziju u Banskoj Bistrici (1885-1889), učiteljski zavod u Banskoj Šćjavnjici (1889-1893) a 1914. godine je položio državni ispit na Muzičkoj akademiji u Bratislavi. Tokom studija u Banskoj Bistrici je nastupao na javnim koncertima, vodio je studentsku pevačku grupu... Posle mature se u potpunosti posvetio muzici, kada je uređivao mađarske narodne pesme za pevanje i klavir, kuručke pesme i balade za solo i hor sa pratnjom klavira.

Delovao je kao učitelj u Pilišu (Mađarska), u Ostroj Luki (1893-1895), u Zvolenskoj Slaćini (1895-1902), u Padini (1903-1907) a od 1907. godine je radio u Banskoj Bistrici, kde je oživeo muzičku kulturu u gradu, osnovao je evangelički pevački hor, delovao je kao dirigent, korepetitor, komponovao je kamernu muzikju. Od 1921. godine je bio profesor muzike u Učiteljskom zavodu i Muzičkoj školi u Zvolenu. U sredinama, gde je delovao, sakupljao je slovačke narodne pesme, koje je uređivao i izdavao (Slovačke narodne pesme iz Velike Slaćine, Hiljadu slovačkih narodnih pesama, Pesme iz Puhova, Razbojničke pesme, Narodne balade i mnoge druge). Značaj njegove kompozitorske delatnosti leži u obradi narodnih pesama, pogotovo srednjoslovačkih.

Na njegovo vlastito stvaralaštvo je uticala narodna muzika, klasična i ranoromantična. Napisao je mnogo dela, većinom male muzičke forme: razne cikluse za klavir, napr. Listovi za spomenar (1916-22), Šareni listići (1921-33), Muzičke minijature (1932-33), Slovačka sonata za klavir (1935), tri sonatine za violinu i klavir, klavirska trija, klavirski kvartet, dve orkestralne svite... Poznati su i njegovi ciklusi Snovi (1903-20, 1925, 1928, 1933), Mati moja (1929-32), Po poljima i livadama (1920, 1929-35), Želje (1926), Tuge i radosti (1934-37). Pisao je i horske kompozicije za muške i mešovite horove na tekst slovačkih pesnika. Tako je nastala i kantata Slovačka pesma (1913) na reči P. O.  Hvjezdoslava. Od 1922. do 1924. godine je pisao operu Đetvan po tekstu A. Sladkoviča. Ova opera je premierno predstavljena 1928. godine v SNP u Bratislavi. To je ujedno i prva slovačka opera.

Vilijam Figuš Bistri je autor mnogih dela sakralne muzike. Svojim radom je podsticao slovačko stvaranje pesama i kvalitativno podizao stepen kompozicija pisanih za orgulje. Bio je jedan od osnivača Udruženja slovačkih umetnika i 1925. godine i njegov predsednik.

Umro je 11. maja 1937. godine u Banskoj Bistrici.