Plán a program práce Ústavu pre kultúru vojvodinských Slovákov na rok 2008

Na osnovu člana 22 Statuta Zavoda za kulturu vojvođanskih Slovaka, Upravni odbor Zavoda za kulturu vojvođanskih Slovaka na svom drugom sastanku održanom 19.VIII 2008. godine

d o n o s i

PLAN I PROGRAM RADA

ZAVODA ZA KULTURU VOJVOĐANSKIH SLOVAKA ZA 2008. GODINU

I. Strateška polazišta

Misija:

Zavod za kulturu vojvođanskih Slovaka je profesionalna ustanova osnovana 2008. godine od strane Skupštine AP Vojvodine i Nacionalnog saveta slovačke nacionalne manjine radi očuvanja, unapređenja i razvoja kulture vojvođanskih Slovaka.

Vizija:

Vizija Zavoda je tradicionalna i nova umetnost i kultura vojvođanskih Slovaka prepoznatljiva u najširim krugovima, čiju osobenost i izvrsnost profesionalno afirmiše Zavod za kulturu vojvođanskih Slovaka.

Aktivnosti:

Ciljeve postižemo:

- razvojno-istraživačkim delatnostima, proučavajući kulturnu infrastrukturu vojvođanskih Slovaka sa ciljem projektovanja njenog razvoja;

- informaciono-dokumentacionom i komunikacijskom delatnošću, obrazujući dokumentacionu građu iz svih oblasti života, kulture i umetnosti vojvođanskih Slovaka;

- permanentnom i sistemskom delatnošću na poboljšanju kvaliteta kulturnih i umetničkih manifestacija, permanentnog stručnog usavršavanja i obrazovanja u kulturi i stručnom radu na uključivanju slovačke kulture u kontekst srpske kulture ali i širi evropski kontekst.

Saradnja:

Radi unapređivanja i razvijanja kulturne saradnje u oblasti nauke, kulture i umetnosti vojvođanskih Slovaka sarađujemo sa manjinskim, većinskim i inostranim stručnim licima, organizacijama, ustanovama i institucijama u smislu razmene kulturnih produkata i stručnih znanja i iskustava iz oblasti kulture.

Finansiranje:

Finansiranje redovne delatnosti Zavoda prema osnivačkom aktu vrši se iz sredstava Izvršnog veća Autonomne Pokrajine Vojvodine dok se dodatna sredstva za realizaciju određenih planova i programa obezbeđuju kod donatora – domaćih i stranih fondova namenjenih finansiranju kulture.

Strateško polazište:

U Vojvodini živi veliki broj različitih zajednica, čije specifičnosti određuju različiti jezici, konfesije ili etnička pripadnost, stoga se može reći da ova regija poseduje veliko bogatstvo kultura, koje se na njenom prostoru vekovima prožimaju i međusobno obogaćuju. Iako je tako, kulturno izražavanje i organizovanje manjinskih zajednica često je inferiorno i na margini ukupnih društvenih događaja i kao takvo često se svodi na prezentovanje vlastite kulture samo pripadnicima svoje zajednice.

Budućnost je ipak u otvorenom dijalogu, povezivanju, razmeni i stvaranju zajedničkih kulturnih vrednosti, dakle svemu onome što podrazumevamo pod pojmom interkulturalnost. Kako ljudi ne bi samo živeli jedni kraj drugih stvarajući nevidljive barijere, potrebno je aktivnim delovanjem stvoriti svest da je društvo, kojem bi trebali da težimo, zasnovano upravo na interkulturalnosti.

Simbolično je i osnivanje Zavoda u godini koju je Evropska komisija proglasila godinom interkulturnog dijaloga1. Na taj način osnivači Zavoda – Autonomna Pokrajina Vojvodina i Nacionalni savet slovačke nacionalne manjine potvrđuju da je interkulturni dijalog, kao veoma važna tema u poslednjoj deceniji u Evropskoj uniji, nešto što je ovom regionu vekovima veoma blisko te da su uspeli da se pronađu mehanizmi i instrumenti kako da se pripadnicima manjinskih kultura omogući profesionalni rad na očuvanju i razvoju svojih kultura.

U skladu sa tim, interkulturni dijalog će imati sve veću i značajniju ulogu u negovanju evropskog identiteta i građanstva i u razvoju inkluzivnog društva. Na globalnom nivou Evropa ima obavezu da doprinese izgradnji mostova među društvima i da promoviše dijalog i međusobno razumevanje.

Evropska godina interkulturnog dijaloga prepoznaje da velika kulturna raznolikost u Evropi predstavlja jedinstvenu prednost. Identičnu prednost prepoznaje i Vojvodina, koja kroz vekove podstiče sve one koji žive u njoj da istražuju dobrobiti kulturnog bogatstva i mogućnosti da se uči iz različitih kulturnih tradicija. Negovanje poštovanja prema različitosti kao i poštovanje prema zajedničkim ljudskim vrednostima doprinosi kreativnosti, što povećava ekonomsku produktivnost i socijalnu koheziju.

Da bismo došli do željenog i jasno izraženog poštovanja kulturnih različitosti i usvajanja kultrunog diverziteta, kao mogućnosti da što svestranije izrazimo sopstvenu ličnost i potencijal zajednice sa određenim osobenostima, neophodno je da Zavod neprestano deluje na polju uključivanja slovačke kulture u celokupni kulturni milje, kojega je ravnopravni deo. To je moguće postići osmišljenom kulturnom politikom i strategijama njenog razvoja, što smatramo prioritetnim zadatkom Zavoda.

Sa ciljem da postane aktivan činilac savremene kulturne produkcije i da uključuje kulturu vojvođanskih Slovaka u jedinstveni kulturni prostor Srbije, Zavod će kontinuirano podržavati novu produkciju na taj način što će se truditi da postane generator ideja – jer bez nove produkcije nema napretka.

II. Zavod za kulturu vojvođanskih Slovaka i osnivači Zavoda

Zavod za kulturu vojvođanskih Slovaka osnovan je od strane Nacionalnog saveta slovačke nacionalne manjine i Autonomne Pokrajine Vojvodine. Kao takav Zavod će se na izvestan način nadovezati na dosadašnji rad Odbora za kulturu Nacionalnog saveta slovačke nacionalne manjine, osobito u smislu podele delatnosti na sledeće segmente kulture – likovnu, pozorišnu, muzičku, etnografsku, folklornu i literarno-izdavačku.

Odbor za kulturu Nacionalnog saveta slovačke nacionalne manjine aktivno deluje od 2004. godine a tokom prethodnih godina uspeo je da iz svih oblasti kulture posredstvom planova i programa realizuje brojne izložbe, seminare, stručna usavršavanja, konferencije, da logistički i finansijski podrži brojne festivale, manifestacije, reprezentativna gostovanja, da bude izdavač brojnih stručnih publikacija kao i suorganizator mnogobrojnih kulturnih dešavanja Slovaka.

S obzirom na to da je formiranje Zavoda za kulturu vojvođanskih Slovaka jedan od velikih događaja za slovačku kulturu Odbor za kulturu NSSNM, ali i sam Nacionalni savet, dobijaju mogućnost da u mnogome poboljšaju, povećaju i profesionalizuju svoju delatnost u oblasti kulture, pogotovo kada je u pitanju podizanje kvaliteta celomanjinskih muzičkih, folklornih, pozorišnih, likovnih, etnografskih i literarnih događaja sa aspekta sadržaja, organizacije a osobito jačanja kadrovskog potencijala. To je način na osnovu kojeg će biti moguće uspostaviti funkcionalan i održiv sistem kulturnog delovanja Slovaka.

III. Aktivnosti

S obzirom na to da je 2008. godina osnivanja Zavoda za kulturu vojvođanskih Slovaka, početak redovne delatnosti Zavoda očekuje se tek krajem 2008. godine, pre svega zbog stvaranja objektivnih uslova za rad, renoviranja poslovnih prostorija, nabavke tehničke opreme kao i raspisivanja javnog konkursa zbog izbora kadrova, koji će realzovati konkretan program.

mart – jul 2008 Skupština AP Vojvodine je na sednici održanoj 10. marta 2008. godine donela odluku o osnivanju pet zavoda za kulturu onih nacionalnih manjina čiji je jezik u Vojvodini u službenoj upotrebi. Mađarska, hrvatska, rumunska, rusinska i slovačka nacionalna manjina u Vojvodini su ovom odlukom dobile priliku da institucionalizuju svoje kulturne aktivnosti. Nakon donošenja Odluke o osnivanju Zavoda, imenovani su organi Zavoda, pre svega vršilac dužnosti direktora Zavoda, otpočet je proces registracije Zavoda – donet je Statut Zavoda i pribavljene saglasnosti osnivača, obezbeđene su prostorije za rad, Zavod je registrovan u Trgovinskom sudu, pribavljen je Matični broj, poreski identifikacioni broj, otvoreni su računi i što je najbitnije otpočeta je promocija rada Zavoda putem brojnih pojavljivanja u javnosti, intervjua za medije i učešća na raznim seminarima gde je promovisana misija i ciljevi novoosnovane ustanove.

avgust

septembar 2008 po prijemu prvih finansijskih sredstava otpočinjanje radova na renoviranju prostorija za rad Zavoda u Njegoševoj ulici br 16. Prostorije se nalaze u užem centru Novog Sada u zgradi, koja je pod zaštitom grada i kao takve odgovaraju prirodi posla kojom će se Zavod baviti. Prostorije su iznajmljene na osnovu Ugovora sa JP Poslovni prostor, a s obzirom na to da su u prilično lošem stanju potrebno je da se pristupi njihovom detaljnom renoviranju i uređenju. Da bismo mogli realizovati renoviranje a zatim i nabavku nameštaja i tehničke opreme, neophodno je da pripremimo svu neophodnu dokumentaciju, imenujemo komisiju, koja će biti nadležna za javne nabavke i koja će se pobrinuti da proces stvaranja objektivnih mogućnosti za rad bude u skladu sa Zakonom i da budu obezbeđeni željeni rezultati rada a to je pre svega reprezentativna i svrsishodna ustanova slovačke kulture.

oktobar / novembar / decembar

2008 raspisivanje konkursa i odabir radnika i saradnika Zavoda za realizaciju plana i programa Zavoda. Planirano je osnivanje minimalno tri jedinice – dukumentaciono-informacione, istraživačke i jedinice za prezentaciju slovačke kulture i edukaciju iz oblasti kulture.

Dokumentaciona delatnost

Sa ciljem da dođemo do sistematskog uvida u kulturni život vojvođanskih Slovaka neophodno je da učinimo dostupnim podatke o infrastrukturi, resursima i potencijalima kulturnog sistema slovačke zajednice u Vojvodini. Zavod će ovaj cilj realizovati putem:

- formiranja jedinstvene elektronske baze podataka Zavoda (preuzimanje postojećih baza, njihovo ažuriranje, dopuna, kompletizacija kao i formiranje novih baza podataka), razvrstavanje podataka prema brojnim parametrima u zavisnosti od tipa podataka, izrada detaljnog kalendara kulturnih dešavanja Slovaka u Vojvodini na svim nivoima, od lokalnog do najvišeg nivoa prezentacije‚

- internet prezentacije, zahvaljujući kojoj će učiniti dostupnim podatke o kulturnim ustanovama, manifestacijama, festivalima i drugim aspektima prezentacije slovačke kulture, na kojoj će raditi svaki zaposleni Zavoda sa pozicije za koju je angažovan. Na ovaj način Zavod će prezentovati objedinjenu kulturnu baštinu, ali i sadržaje nove produkcije svih Slovaka u Vojvodini u oblastima likovne, muzičke, etnografske i folklorne, pozorišne i literarne delatnosti.

- objedinjavanja baza podataka a kasnijeg uspostavljanjem kompleksne arhivske građe, čije prikupljanje kao i obezbeđivanje profesionalnog kadra će biti sadržano u srednjoročnim planovima rada Zavoda.

- uspostavljanja saradnje sa sličnim dokumentacionim centrima kod nas i u inostranstvu, prvenstveno u Slovačkoj republici, sa ciljem kompletizacije postojeće građe, razmene kao i njenog proširenja na druge aspekte delovanja.

Istraživačka delatnost u kulturi

Kratkoročni plan rada Zavoda pretpostavlja u prvom periodu proučavanje i stručnu analizu kulturnog života vojvođanskih Slovaka, proučavanje mreže ustanova, organizacija, udruženja i društava i kulturnog sistema u kojem deluju, proučavanje sistema finansiranja i celokupnog konteksta sa ciljem poboljšanja kvaliteta kulturnog proizvoda, a samim tim i uslova pod kojima kulturni proizvod nastaje. U srednjeročnom planu se pretpostavlja realizacija naučno istraživačke delatnosti, koja bi bila uže određena i koja bi okupila eksterne saradnike. Teme koje će biti obrađivane određivaće stručnjaci iz svake oblasti a pažnja će biti posvećena temama koje su dugo bile zanemarivane ili im se nikada do sada nije pristupilo sa ovog aspekta. U tom smislu Zavod će:

- uspostaviti saradnju sa naučnim odeljenjima kod nas i u Slovačkoj republici radi planiranja budućih projekata iz oblasti društvenih i humanističkih nauka (Zavod će kao partner učestvovati u projektu Istraživanje Slovačke narodne arhtekture čiji je nosilac Slovački narodni muzej iz Bratislave)

- do kraja godine organizovati tematske skupove (konferencije, okrugle stolove, tribine, savetovanja) u odnosu na oblast kulture na koju se skup odnosi (u oktobru održaće se IV. Konferencija muzikologa na temu Slovačka muzika u Vojvodini, u novembru okrugli sto o situaciji slovačkog pozorišta u Vojvodini, u saradnji sa Zavodom održaće se Seminar za koreografe u Gložanu kao i dirigentski kamp u Bačkom Petrovcu....)

- učestvovati na kulturnim događajima na terenu

Prezentacija slovačke kulture

Pretpostavljamo da će nakon renoviranja prostorija u Njegoševoj ulici u Novom Sadu Zavod dobiti reprezentativni prostor u centru grada u kojem će konstantno organizovati kulturne događaje na kojima će prezentovati kulturu vojvođanskih Slovaka.

S tim ciljem planirane su izložbe slika i fotografija (planira se etnološka izložba fotografija na temu Arhitektura vojvođanskih Slovaka autora Ondreja Mihalja iz Toronta), prigodni muzički događaji (prilikom otvaranja prostorija i početka rada Zavoda planirano je, u saradnji sa Muzičkim centrom iz Bratislave, gostovanje kamernog gudačkog ansambla iz Slovačke republike, zahvaljujući čemu bi i Slovaci u Srbiji zabeležili 100 godina od rođenja velikog slovačkog kompozitora Eugena Suhonja), prigodne promocije literarnih dela, promocije filmova (dogovorena je promocija dokumentarnog filma o Janu Lenhartu iz Kovačice), saradnja pri gostovanju profesionalnog folklornog ansambla SLJUK iz Bratislave i mnoge druge akcije.

Prezentacija slovačke kulture će u širem smislu obuhvatiti i sve slovačke festivale i manifestacije, kojima će Zavod nakon detaljne analize pružati logističku podršku pogotovo u segmentima gde organizatori određene kulturne akcije nemaju dovoljne kapacitete, ne samo finansijske već i profesionalne.

Uspostavljanje saradnje

Početak rada Zavoda biće posvećen uspostavljanju saradnje sa ustanovama kulture Slovaka u Vojvodini kao što su: Odbor za kulturu Nacionalnog saveta slovačke nacionalne manjine, Katedra slovakistike Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, Matica slovačka u Jugoslaviji, Slovačko vojvođansko pozorište, Slovački izdavački centar, Narodni muzej, Galerija Zuzke Medveđove, Galerija naivne umetnosti u Kovačici, Galerija Babka, Biblioteka Štefana Homolu u Bačkom Petrovcu i Opštinska biblioteka u Kovačici, Slovakističko vojvođansko društvo, Forum Slovaka, Art centar Hleba i igara, Studio glume kao i sa mnogim drugim aktivnim činiocima u kulturi sa ciljem promovisanja rada ovih ustanova i podrške u daljem delovanju.

Aktivnu saradnju će Zavod uspostaviti sa Zavodom za kulturu Vojvodine i sa novoosnovanim Zavodima za kulturu vojvođanskih Mađara, Rumuna, Rusina i Hrvata, kao i sa mnogim drugim ustanovama i subjektima u kulturi, pogotovo u domenu u kojem slovačka zajednica u Vojvodini nema izgrađene mehanizme ili sistem. U tom smislu se očekuje saradnja sa Muzejom Vojvodine, Radiotelevizijom Vojvodine, Arhivom Vojvodine, Galerijom likovne umetnosti, Muzejom savremene umetnosti Vojvodine, Pokrajinskim zavodom za zaštitu spomenika kulture, Pozorišnim muzejom Vojvodine, Srpskim narodnim pozorištem, Maticom srpskom i mnogim drugim ustanovama i subjektima u kulturi širom Vojvodine.

Uspešnu saradnju Zavod očekuje sa Ministarstvom kulture Republike Srbije, brojnim republičkim festivalima i akterima u kulturi, dok profesionalnu i stručnu podršku u uspostavljanju strateških planova razvoja kulture Slovaka i donošenju neophodnih relevantnih dokumenata kulturne politike slovačke zajednice očekujemo od Univerziteta Umetnosti u Beogradu.

Ujedno Zavod će uspostaviti partnerske odnose sa institucijama i ustanovama kulture u Slovačkoj republici, osobito kada je u pitanju naučna, dokumentaciona i informaciona delatnost, i to u svim segmentima kulture. Saradnja će se pre svega odnositi na Ministarstvo kulture Slovačke republike, Ured za Slovake u inostranstvu, Matica slovačka /Muzej inostranih Slovaka/, Slovačka narodna biblioteka, Slovački narodni muzej /Istorijski muzej/, Slovački narodni arhiv /Arhiv literature i umetnosti/, Univerzitetska biblioteka, Slovačka akademija nauka, Slovački radio i Slovačka televizija i mnogi drugi specijalizovani zavodi, instituti i centri.

Međunarodna saradnja podrazumeva i aktivne kontakte sa Svetskim udruženjem Slovaka u inostranstvu, Slovačkom samoupravom u Mađarskoj /Kulturni institut Slovaka u Mađarskoj/, Demokratskim savezom Slovaka i Čeha u Rumuniji /Kulturna i naučna zajednica Ivana Krasku/, Slovačkom opštinom u Češkoj, Maticom slovačkom u Hrvatskoj, Slovačkim centrom u Velikoj Britaniji i mnogim drugim ne samo slovačkim ustanovama kulture u inostranstvu.

Ostale delatnosti

Zavod će u prvim mesecima svog delovanja obezbediti promotivni materijal Zavoda i putem konkursa odrediti logo kao i celokupni dizajn pod kojim će se Zavod predstavljati u javnosti.

Svoje delatnosti će Zavod prezentovati u medijima i za tu namenu odrediće media plan sa redovnim konferencijama za medije.

U perspektivi Zavod će razvijati turističke aspekte kulturne saradnje polazeći od pretpostavke da je u savremenom društvu kulturni doživljaj najvažniji element, koji može da privuče pažnju turista. U tom smislu možemo se sa ponosom nadovezati na visoki rejting, koji iz godine u godinu postiže Novi Sad u kojem je i sedište Zavoda za kulturu vojvođanskih Slovaka. Ona društva koja umeju da iskoriste svoje kulturne potencijale mogu i na ovaj način da brišu granice i barijere i da dožive priznanje širom sveta.

IV Dometi delovanja

• Uz pomoć navedenih delatnosti Zavod će u radu težiti da se:
• eksplicitno formulišu ciljevi i strategija kulturne politike Slovaka u Vojvodini na svim nivoima upravljanja kulturnim razvojem
• deluje kao konsultativno telo donosiocima odluka po pitanju finansiranja kulturnih delatnosti (rad na usavršavanju modela finansiranja subjekata u kulturi)
• deluje kao konsultativno telo podstičući stručnu javnost I druge aktere kulturne politike da aktivno učestvuju u procesu odlučivanja
• definišu prioriteti u profesionalizaciji i podizanju kvaliteta delatnosti na polju kulture vojvođanskih Slovaka
• podstiče razvoj lokalnih kulturnih politika
• podstiče razvoj kadrovske politike i osnažuje kadrove u svim postojećim ustanovama kulture

 

Zavod za kulturu vojvođanskih Slovaka

direktor

Milina Sklabinski